ΤΟ ΠΑΝΘΕΟΝ ΚΥΠΕΛΛΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΩΝ & EUROLEAGUE (PART 2)

 

Στο 1ο μέρος του αφιερώματος για το Κύπελλο Πρωταθλητριών και την Euroleague από τον Χρήστο Λευκιμιώτη, διαβάσατε για τις επιδόσεις των ομάδων στους τελικούς, για τα γήπεδα και τις πόλεις που τους φιλοξένησαν, καθώς και για μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία από το παρελθόν! Σήμερα στο 2ο μέρος σειρά παίρνουν οι πρωταγωνιστές, δηλαδή οι παίκτες και οι προπονητές που έχουν "γράψει" τη δική τους ιστορία στο θεσμό...

Από το 61 στο 69: 

Στις 24 Απριλίου 1969 στο Palacio Municipal de Deportes (Βαρκελώνη) και αφού CSKA Moscow και Real Madrid έπαιξαν δυο παρατάσεις με τελικό νικητή την CSKA Moscow, o προπονητής της Ρωσικής ομάδας, Armeniak Alachachian πέτυχε κάτι μοναδικό αφού έγινε ο πρώτος στην ιστορία του κυπέλλου Πρωταθλητριών που κατάκτησε το τρόπαιο και σαν παίχτης άλλα και σαν προπονητής. Είχε προηγηθεί το 1961 η κατάκτηση του ίδιου τροπαίου από τον Armeniak Alachachian ως παίχτης της CSKA Moscow, στους διπλούς τελικούς με την Riga ASK.

Ο Armeniak  Alachachian 

O δεύτερος: 

Ο “Αφρικανός” του Ισπανικού μπάσκετ, λόγω της γέννησης του στο Μαρόκο, Manuel "Lolo" Sainz Marquez είναι ο δεύτερος που κατάκτησε το Πρωταθλητριών τόσο ως παίχτης όσο και ως προπονητής. Στις 6 Απριλίου 1978 το Rudi Sedimayer Hale (Μόναχο) φιλοξένησε τον 21ο τελικό για το Πρωταθλητριών, μεταξύ της Real Madrid και της Pallacanestro Varese, με την Real Madrid να κερδίζει με (75-67) κατακτώντας έτσι τον 6ο τίτλο της στη διοργάνωση. Προπονητής της Real Madrid o “Lolo” που είχε κατέκτησε το κύπελλο και ως παίχτης της Real Madrid το 1964 στους διπλούς τελικούς με την Spartak Brno. Συνολικά στην καριέρα του κατάκτησε έξι φορές το τρόπαιο με την Real Madrid, τέσσερις (1964, 1965, 1967 & 1968) ως παίχτης και άλλες δυο (1978 & 1980) ως προπονητής.

Ο “Lolo” Sainz με τη φανέλα της Real Madrid

Ένας μεγάλος μπασκετάνθρωπος: 

Ο τρίτος – μέχρι το 2020 – που έχει καταφέρει να κερδίσει το τρόπαιο, τόσο ως παίχτης όσο και ως προπονητής είναι ο μέγιστος Svetislav Pesic. 

Διευκρίνηση: O Pesic το 1979 κατάκτησε ως παίχτης της Bosna Sarajevo το κύπελλο Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης, ενώ, το 2003 κατάκτησε την Euroleague ως προπονητής της Barcelona.

Έτος	ιδιότητα	Επίτευγμα
1979	Παίχτης Bosna Sarajevo	Κατάκτηση του Πρωταθλητριών
2003	Προπονητής Barcelona	Κατάκτηση Euroleague / Μετά από 5 χαμένους τελικούς της Barcelona, την οδηγεί στην πρώτη της κατάκτηση.
2001	Προπονητής Εθνικής Σερβίας	Κατάκτηση Eurobasket
2002	Προπονητής Εθνικής Σερβίας	Κατάκτηση Παγκοσμίου Πρωταθλήματος
1993	Προπονητής Εθνικής Γερμανίας	Κατάκτηση Eurobasket
1996	Προπονητής Alba Berlin	Κατάκτηση κυπέλλου Korac. Πρώτος Ευρωπαϊκός τίτλος για οποιαδήποτε Γερμανική ομάδα.
2007	Προπονητής Girona	Κατάκτηση FIBA EuroCup

Ας του δώσουμε μια μπάλα να τη μυρίσει…

Επίσης το 1987 ως head coach της Γιουγκοσλαβίας κατέκτησε το Παγκόσμιο Εφήβων στο Μπόρμιο της Ιταλίας με παίχτες τους: Tonι Kukoc, Dino Radja, Sasha Djordjevic κλπ. βάζοντας επί της ουσίας τις βάσεις για την μεγάλη ανδρική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας των 90s.

Εδώ ένα ντοκιμαντέρ που αξίζει να δείτε:

Mr Europe: 

Αν για ένα παίχτη αξίζει να φτιαχτεί μια διοργάνωση και να δοθεί το όνομά του, αυτός είναι ο Dino Meneghin. Πέρασε το χρόνο του μεταξύ Pallacanestro Varese και Olimpia Milano αλλά πάντα στην κορυφή. Έπαιξε μέχρι τα 44 του και μάλιστα αντιμετώπισε τον γιο του Andrea για το Ιταλικό πρωτάθλημα.

- Κέρδισε επτά (7) φορές, τις περισσότερες από κάθε άλλο παίχτη, το κύπελλο Πρωταθλητριών. Τις πέντε (5) φορές (1970, 1972, 1973, 1975 & 1976) το κέρδισε με την Pallacanestro Varese, έχοντας όμως χάσει τον τελικό του 1975 αφού είχε σπάσει το χέρι του μια εβδομάδα πριν τον τελικό και τις άλλες δυο φορές (1987 & 1988) το κέρδισε με την Olimpia Milano. 

- Έχει παίξει δώδεκα (12) φορές, τις περισσότερες από κάθε άλλο παίχτη, σε τελικούς του κυπέλλου Πρωταθλητριών, με ρεκόρ 7 νίκες - 5 ήττες. Εννιά (9) τελικούς με την Pallacanestro Varese και τρείς (3) τελικούς με την Olympia Milano.

- Δυο (2) φόρες κυπελλούχος Ευρώπης το 1967 με την Pallacanestro Varese και το 1980 με την Olimpia Milano

- Μια φορά κυπελλούχος Korac με την Olympia Milano το 1993.

Ο ένας έγινε “δεκάρι”,  ο άλλος το ρεκόρ και το…. τέλος: 

Στις 5 Απριλίου 1979 το Palais des Sports (Γκρενόμπλ) φιλοξενεί τον 22ο τελικό για το Πρωταθλητριών μεταξύ της Bosna Sarajevo και της Pallacanestro Varese. Η Bosna Sarajevo, με προπονητή τον νεαρό Bogdan Tanjevic, κερδίζει την Varese με (96-93) και γίνεται η πρώτη Γιουγκοσλαβική ομάδα που κατακτά το τρόπαιο. Ο τελικός αυτός μάλιστα είναι ο τελευταίος για τη δυναστεία της Pallacanestro Varese μετά από δέκα συνεχείς παρουσίες. 

- Ο Zarko Varajic της Bosna Sarajevo, χωρίς 3ποντα, σκοράρει 45 π. που είναι το ρεκόρ για τελικό μέχρι σήμερα. 

- Ο Aldo Ossola της Pallacanestro Varese γίνεται ο πρώτος και μοναδικός μέχρι σήμερα παίχτης που συμμετέχει σε δέκα και μάλιστα συνεχόμενους τελικούς του κυπέλλου Πρωταθλητριών. 

Οι …“δίπορτοι”: 

Στις 8 Απριλίου 1971 η Arena Deueme (Αντβέρπ) φιλοξενεί τον 14ο τελικό για το Πρωταθλητριών μεταξύ της CSKA Moscow και της Ignis Varese. Η CSKA Moscow, με προπονητή τον Aleksandr Gomelsky, κερδίζει με 67-53 και ο Aleksandr Gomelsky γίνεται ο πρώτος προπονητής που κατακτά το Πρωταθλητριών με δυο διαφορετικές ομάδες. Eίχε προηγηθεί το 3-peat του (1958, 1959 & 1960) ως προπονητής της Λετονικής Riga ASK.

Στις 2 Απριλίου 1987 το Centre Intercommunal de Glace de Malley (Λοζάνη) φιλοξενεί τον 30ο τελικό για το Πρωταθλητριών μεταξύ της Olimpia Milano και της Maccabi Tel Aviv. Η Olimpia Milano κερδίζει με 71-69 με αποτέλεσμα οι παίχτες της Olimpia Milano, Dino Meneghin & Fausto Bargna, να γίνονται οι πρώτοι παίχτες, που κατακτούν το τρόπαιο με δυο διαφορετικές ομάδες. Ο Dino Meneghin είχε ήδη κατακτήσει πέντε φορές το τρόπαιο με την Pallacanestro Varese και ο Fausto Bargna άλλες δυο με την Pallacanestro Cantu.

O τελικός μάλιστα κρίθηκε από τις 2 εύστοχες βολές του τραυματία Dino Meneghin.  

Στις 23 Απριλίου 1998 το Palau Sant Jordi (Βαρκελώνη) φιλοξενεί τον τελικό του 13ου Final 4, μεταξύ Kinder Bologna και AEK, με την Kinder Bologna να επικρατεί της ΑΕΚ με 58-44. Οι παίχτες της Kinder Bologna, Zoran Savic & Predrag Danilovic, γίνονται οι πρώτοι παίχτες που κατακτούν Final 4 με δυο διαφορετικές ομάδες. Ο Zoran Savic είχε κατακτήσει δυο Final 4 (1990 & 1991) με την Yugoplastika και ο Predrag Danilovic ένα (1992) με την ΚΚ Partizan. Επίσης αυτός είναι ο τελικός με το χαμηλότερο συνολικό σκορ με μόλις 102 πόντους (58+44). Οι 44ποντοι της ΑΕΚ είναι οι λιγότεροι πόντοι που έχει πετύχει ομάδα σε τελικό.

Τα “Αμερικανάκια” και o… εξωτικός: 

Πολλοί είναι οι καλοί και σημαντικοί Αμερικανοί παίχτες που έχουν παίξει στις Ευρωπαϊκές ομάδες δυο όμως ξεχωρίζουν. 

- Clifford Luyk, αν και ξεκίνησε από το baseball γρήγορα το γύρισε στο basketball. To 1962 υπογράφει στην Real Madrid και μαζί κατακτούν έξι (6) κύπελλα Πρωταθλητριών (1964, 1965, 1967, 1968, 1974 & 1978).  Ο Luyk είναι ο Αμερικάνος με τις περισσότερες κατακτήσεις του κυπέλλου Πρωταθλητριών και δεύτερος σε κατακτήσεις μόνο πίσω από τον Dino Meneghin που έχει επτά (7).

- Kyle Hines, ο σέντερ τσέπης, είναι ο μόνος Αμερικάνος που έχει κατακτήσει, είτε Πρωταθλητριών είτε Euroleague, με δυο διαφορετικές ομάδες. Το 2016 στο Final 4 του Βερολίνου με τη φανέλα της CSKA Moscow κατακτά την 3η του Euroleague, είχαν προηγηθεί δυο κατακτήσεις (2012 & 2013) με τον Olympiacos. To 2019 κατάκτησε και την 4η Euroleague, πάλι με τη φανέλα της CSKA Moscow.

- Manuel Raga, ο εκ Μεξικού ορμώμενος – ναι καλά διαβάσατε – εμβληματικός σκόρερ ήταν από τους στυλοβάτες της μεγάλης Pallacanestro Varese. Στα επτά χρόνια, από το 1968 μέχρι το 1974, της παρουσίας του στην Varese έπαιξε πέντε συνεχόμενους τελικούς στο Πρωταθλητριών, από το 1970 μέχρι το 1974, νικώντας στους τρεις. (1970, 1972 & 1973).

Mr “3-way”: 

Ο Λιθουανός Sarunas Jasikevicius είναι ο μόνος παίχτης που έχει κερδίσει είτε το Πρωταθλητριών, είτε την Euroleague με τρεις διαφορετικές ομάδες. Η αρχή έγινε το 2003 με την φανέλα της Barcelona, ακολούθησαν άλλες δυο κατακτήσεις (2004 & 2005) με την φανέλα της Maccabi Tel Aviv και ολοκληρώθηκε το επίτευγμά του το 2009 με την φανέλα του Panathinaikos.

Μια φορά και… τέλος: 

Το 2001 που ξεκίνησε η Euroleague υπο την αιγίδα της ULEB είχε αποφασιστεί να μην διεξαχθεί Final 4, αλλά “best of 5”. Στον τελικό της διοργάνωσης προκρίθηκαν η Kinder Bologna και η Tau Ceramica (η γνωστή μας Baskonia). Στα πέντε (5) παιχνίδια η Kinder Bologna επικράτησε με 3-2 κατακτώντας έτσι τον 2ο της τίτλο. Ο μοναδικός τίτλος που έχει κριθεί σε “best of “ σειρά. Η Kinder Bologna με 9-1  στην κανονική διάρκεια προκρίθηκε στα play off όπου κατά σειρά αντιμετώπισε τους:

Phase	Τρόπος	Ζευγάρι	Σκορ
Top - 16	best of 3	Kinder Bologna - Estudiantes	2 - 0
Top - 8	best of 3	Kinder Bologna - Olimpija Ljubljana	2 - 0
Semi finals	best of 5	Kinder Bologna – Paf Bologna	3 - 0
Final	best of 5	Kinder Bologna – Tau Ceramica	3 - 2

Οι περισσότεροι και οι λιγότεροι: 

Από το 1958 μέχρι σήμερα έχουν γίνει πάρα πολλές αλλαγές στο Πρωταθλητριών ή Euroleague, ποια ομάδα όμως “κουράστηκε” περισσότερο και ποια λιγότερο στον δρόμο προς την κατάκτηση?

Η CSKA Moscow (2019) & η Real Madrid (2018) έπαιξαν από 36 παιχνίδια μέχρι να καταφέρουν να κατακτήσουν το τρόπαιο. Έπαιξαν 30 παιχνίδια στην κανονική περίοδο, 4 παιχνίδια στα play off (και οι δυο προκρίθηκαν με σκορ 3-1 στο Final 4) και άλλα δυο στο Final 4.

Αν η Barcelona το 2021 κατακτήσει το τρόπαιο θα έχει παίξει 41 παιχνίδια, 34 για την κανονική περίοδο, 5 στα play off (προκρίθηκε στο Final 4 με 3-2 της Zenit) και άλλα 2 για το Final 4.

Στον αντίποδα η ομάδα που έδωσε τα λιγότερα παιχνίδια είναι η Riga ASK με μόλις έξι παιχνίδια. H ASK Riga έχει κατακτήσει τα τρία πρώτα Πρωταθλητριών (1958, 1959 & 1960) και τα τρία τα κατάκτησε δίνοντας από μόλις έξι παιχνίδια. Το 1958 θα είχε δώσει οκτώ παιχνίδια αν η Real Madrid, λόγω πολιτικής και Φράνκο, δεν είχε αποσυρθεί από τα ημιτελικά της διοργάνωσης. Τις επόμενες δυο χρόνιες τα “πλεονεκτήματα” της κατάκτησης του τροπαίου κεφαλαιοποιήθηκαν από την ASK Riga αποφεύγοντας να παίξει στους πρώτους γύρους των διοργανώσεων,

Aλλού τρως, αλλού πίνεις, αλλού …: 

Στις 3 Απριλίου 1985 το ΣΕΦ φιλοξενεί τον 28ο τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών μεταξύ της Cibona και της Real Madrid, η Cibona επικρατεί σχετικά εύκολα της Real Madrid με (87-78). Όλη τη χρoνιά στον πάγκο της Cibona ως πρώτος προπονητής κάθεται ο Zeljko Pavlicevic, στον τελικό όμως στον πάγκο της ως πρώτος προπονητής κάθεται ο εμβληματικός – και επί της ουσίας δημιουργός της Cibona –  Κροάτης Mirko Novosel. Ο Zeljko Pavlicevic πάντως το 1986 πήρε με την Cibona τον τίτλο ως πρώτος προπονητής.

Οι…..”εκτός έδρας”: 

Στις 9 Απριλίου 1970 το Sportska Dvorana Skenderija (Σεράγεβο) φιλοξενεί τον 13ο τελικό για το Πρωταθλητριών μεταξύ Ignis Varese και CSKA Moscow. Η Ιταλική ομάδα κέρδισε με (79-74) στον πάγκο της οποίας κάθεται ο Σέρβος προπονητής Aleksandar “Aca” Nikolic. Ο “professor”, όπως ήταν το παρατσούκλι, γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος προπονητής που κατακτά το Πρωταθλητριών με ομάδα που δεν είναι από την πατρίδα του. Ο Σέρβος προπονητής και ουσιαστικός δημιουργός της Pallacanestro Varese στα πέντε χρόνια που έκατσε στον πάγκο της Ιταλικής ομάδας κατέκτησε τρία κύπελλα Πρωταθλητριών (1970, 1972 & 1973).

Στις 13 Απριλίου 1995 στο Pabellon Prince Felipe (Σαραγόσα) διεξάγεται ο τελικός του 8ου Final 4 του κυπέλλου Πρωταθλητριών, μεταξύ της Real Madrid και του Olympiacos. H Real Madrid επικρατεί του Olympiacos με 73-61, ο Λιθουανός παίχτης της Real Madrid, Arvydas Sabonis, γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος παίχτης που κατακτά το Πρωταθλητριών με ομάδα που δεν είναι από την γενέτειρα του. 

Ο MV…p: 

To 1993 το ΣΕΦ φιλοξενεί το 8ο Final 4, ο Toni Kukoc παίχτης της Benneton Treviso πλέον και μετά από το 3-peat με την φανέλα της Yugoplastika (1989,1990 & 1991) και back-back κατακτήσεις MVP (1990 & 1991), θέλει να κατακτήσει τον 4ο του τίτλο λίγους μήνες πριν φύγει για το ΝΒΑ και τους Chicago Bulls.

Στις 15 Απριλίου 1993 στον τελικό του Final 4 μεταξύ Benetton Treviso και Limoges, η Limoges επικρατεί με (59-55) ο Toni Kukoc δεν κατακτά το τρόπαιο αλλά ψηφίζεται MVP και έτσι: 

- Γίνεται ο πρώτος που ανακηρύσσεται MVP με δυο διαφορετικές ομάδες.

- Γίνεται ο πρώτος που κερδίζει τρεις φορές το βραβείο MVP.

- Γίνεται ο πρώτος που ανακηρύσσεται MVP ενώ η ομάδα του δεν έχει κερδίσει τον τελικό.

Το ίδιο θα επαναληφθεί και το 1994 στο Final 4 του Τελ Αβιβ με τον Zarko Paspalj και τον Olympiacos, αφού μέχρι τότε η ψηφοφορία για τον MVP γινόταν στο ημίχρονο του τελικού!!!

Σ’ αγαπώ, μ’ αγαπάς: 

Κάποιες ομάδες και κάποιες χώρες τα “έλεγαν” αρκετά συχνά στους τελικούς:

Έτος	Ζευγάρι ομάδων	Σκορ αγώνων
1974, 1975, 1976, 1978	Pallacanestro Varese – Real Madrid	2 – 2
1963, 1965, 1969	CSKA Moscow – Real Madrid	2 – 1
1970, 1971, 1973	Pallacanestro Varese – CSKA Moscow	2 – 1
2000, 2001, 2011	Panathinaikos – Maccabi Tel Aviv	2 – 1
1995, 2013, 2015	Real Madrid – Olympiacos	2 – 1

Ζευγάρι χωρών	Σκορ αγώνων
Ιταλία – Ισπανία	4 - 4
Ισπανία - Ελλάδα	4 - 3
Ιταλία – Ισραήλ	3 - 3
Κροατία - Ισπανία	3 - 0
Ελλάδα – Ρωσία	3 - 0
Ρωσία - Τουρκία	2 - 0

Καλώς το(ν) και ας άργησε…: 

Στις 30 Απριλίου 2006 στο Sazka Arena (Πράγα) διεξάγεται ο τελικός του 20ου Final 4 μεταξύ της CSKA Moscow και της Maccabi Tel Aviv. Η CSKA Moscow κερδίζει με 73-69 και σπάει τη “λειψυδρία” 35 ετών – τελευταίος τίτλος το 1971!!!Τα 35 χρόνια αναμονής της CSKA Moscow είναι τα περισσότερα που έχει περιμένει μια ομάδα, προκειμένου να κατακτήσει ξανά τον τίτλο (use of disclaimer Νο1). Ο Θοδωρής Παπαλουκάς (CSKA Moscow) γίνεται ο πρώτος Έλληνας παίχτης που κατακτά το MVP βραβείο της διοργάνωσης.

 

Παπούτσι από τον τόπο σου: 

Στις 3 Απριλίου 1986 στο Sportcsarnok (Βουδαπέστη) διεξάγεται ο 29ος τελικός του Πρωταθλητριών, μεταξύ της Cibona Zagreb και της Zalgiris Kaunas. Η Cibona βοηθούμενη και από την αποβολή με disqualifié του Arvydas Sabonis – αφού έσπρωξε τον Mihovil Nakic – κερδίζει με 94-82 κατακτώντας το δεύτερο και συνεχόμενο της τίτλο. Ο τελικός αυτός είναι ο τελευταίος τελικός που δεν υπήρχαν Αμερικάνοι παίχτες, αφού και οι δυο ομάδες παρατάχθηκαν με γηγενείς και μόνο παίχτες. 

Η τελευταία πάντως Πρωταθλήτρια Ευρώπης, χωρίς Αμερικάνους, είναι η ΚΚ Partizan, που στις 16 Απριλιου 1992 στο Abdi Ipekci (Κωνσταντινούπολη) κέρδισε την Badalona με (71-70) στον τελικό του 5ου Final 4, με 3ποντο στη λήξη δια χειρός Sasha Djordjevic. 

H KK Partizan, που λόγω του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία χρησιμοποίησε ως έδρα τη Φουενλαμπραδα στην Ισπανία, είχε μόνο Σέρβους στην σύνθεση της, πλην του Κροάτη Ivo Nakic, ο οποίος είχε ήδη κατακτήσει το τρόπαιο δυο φορές με την ομάδα της Cibona. 

(Tο 2001 διεξήχθησαν δυο διοργανώσεις, η Suproleague της FIBA με νικήτρια τη Maccabi Tel Aviv, με 81-67, επί του Panathinaikos στο Final 4 του Παρισιού και η Euroleague της ULEB με νικήτρια την Kinder Bologna με 3-2 σε best of 5 επί της Tau Ceramica)