NBA: Το αρκτικόλεξο, το οποίο στα παιδικά μας χρόνια, αντικρύζαμε με δέος. Τότε που όσοι παίκτες αγωνίζονταν σε αυτό, στα μάτια μας φαίνονταν γίγαντες, υπεράνθρωποι, πέρα από την Ευρωπαϊκή πραγματικότητα…
Όμως πόσο διαφορετικός ήταν αυτός ο, όντως «μαγικός», κόσμος, στα παλιότερα χρόνια και ειδικά στα μέσα 80ς και αρχές 90ς, τότε που το NBA, με κομισάριο τον David Stern, ξεκίνησε να ανεβαίνει και εμπορικά, αυξάνοντας ραγδαία τη δημοτικότητα του, για να φθάσει σήμερα εδώ που είναι;
Να ανοίξω μια παρένθεση, πριν μπω στο «ζουμί», καταρχήν για να ευχαριστήσω τον Peris, ο οποίος μου έδωσε το OK για να γράψω για το ΝΒΑ στη σελίδα του και το «Σπανούλαρο», που «γέννησε» την ιδέα για το θέμα! Πάντα ήθελα να κάνω ένα κείμενο για τα παλιότερα χρόνια του NBA των 80ς και 90ς, που για τη νεότερη γενιά, ίσως είναι μια αχαρτογράφητη περιοχή, αλλά για εμάς ήταν ένας μαγικός, κυριολεκτικά, κόσμος, τον οποίο ειδικά στα μέσα της δεκαετίας 80, πριν κυκλοφορήσει το περίφημο περιοδικό «Τρίποντο» (το 1988), τον ανακαλύψαμε μόνοι μας, χωρίς Internet και video στο Youtube, παρά μόνο μέσω της δημόσιας τηλεόρασης και των album της Panini…
Οι πρώτες μου αθλητικές αναμνήσεις γενικότερα, είναι από την Ολυμπιάδα του Los Angeles, ενώ ποδόσφαιρο και μπάσκετ θυμάμαι με λεπτομέρειες από το 1985 και μετά. Η αρχική μου επαφή, λοιπόν, με το NBA ήταν οι τελικοί του 1986, ανάμεσα στους κραταιούς τότε Boston Celtics και τους ανερχόμενους Houston Rockets, οι οποίοι λάνσαραν το περίφημο σχήμα twin towers με τους Olajuwon και Sampson, σε μια σειρά που βρήκε νικητές τους Κέλτες με 4 – 2!
Ήταν αυτοί οι αγώνες, που θυμάμαι καλά ότι τους παρακολουθούσα σε μαγνητοσκόπηση τα μεσημέρια, οι οποίοι μου «άνοιξαν τα μάτια» για ένα νέο κόσμο, για τη δική μου … Αμερική, σαν άλλος Χριστόφορος Κολόμβος. Μια Αμερική, που τότε επικρατούσε το δίπολο Lakers vs Celtics, στη μεγάλη κόντρα των δύο αστέρων της εποχής Magic vs Bird, η οποία κρατούσε από τα κολεγιακά τους χρόνια και ήταν η σύγκρουση δύο διαφορετικών κοσμοθεωριών…
Αυτή είναι όμως μια άλλη συζήτηση, σε αυτό το κείμενο θα επικεντρωθούμε κυρίως, στις διαφορές που έχουν επέλθει τα τελευταία χρόνια στο στυλ παιχνιδιού των ομάδων, με έμφαση όχι στις αλλαγές των κανονισμών, που άλλαξαν τον τρόπο επίθεσης και άμυνας αλλά στη φιλοσοφία των ομάδων και στην επίδραση των παικτών…
Στα μέσα των 80ς, λοιπόν, άρχισαν να ξεπροβάλλουν νέες δυνάμεις όπως οι Detroit Pistons του Chuck Daly, που έφερναν το δυναμισμό και το σκληρό παιχνίδι και οι Chicago Bulls με τον Jordan, στην Ανατολή. Στη Δύση εκτός των Rockets, οι Blazers με τους Warriors ήταν επίσης ισότιμοι διεκδικητές, τουλάχιστον για τον τίτλο της Περιφέρειας.
Το NBA, όλα τα προηγούμενα χρόνια ήταν ένα center based πρωτάθλημα, με τις δυναστείες να χτίζονται de facto γύρω από 5άρια, τα οποία δεν είχαν αντιπάλους! Από τον George Mikan των τότε Minneapolis Lakers τη δεκαετία του 50, στον Bill Russell των Celtics στα 60ς και στον Kareem Abdul Jabbar στα 70ς και λιγότερο (όσον αφορά στους τίτλους και μόνο) στον Wilt “The Stilt” Chamberlain, οι ομάδες που πρωταγωνιστούσαν είχαν dominant centers!
Η τάση και στη δεκαετία του 80 ήταν η ίδια, με τους top draftees τα περισσότερα χρόνια να είναι ψηλοί. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους Joe Barry Carroll το 1980 (νο 1), Ralph Sampson το 1983 (νο 1), Hakeem (Akeem τότε) Olajuwon και Sam Bowie το 1984 (νο 1 και νο 2 αντίστοιχα), αφήνοντας στο 3ο pick τον Jordan, μια κίνηση που άλλαξε την ιστορία, Pat Ewing το 1985 (νο 1), Brad Daugherty το 1986 (νο 1), David Robinson το 1987 (νο 1), Danny Manning το 1988 (νο 1) και Pervis Ellison το 1989 (νο 1).
Αν αναρωτιέστε, όμως, πόσες από αυτές τις ομάδες κατέκτησαν το πρωτάθλημα, ήταν μόλις δύο και μάλιστα αρκετά χρόνια αργότερα (Rockets και Spurs με Olajuwon και Robinson). Οι κερδισμένες, αντίθετα, ήταν αυτές, οι οποίες είχαν επενδύσει είτε σε guard (Isaiah Thomas από τους Pistons στο νο 2 το 1981) είτε σε forward (Worthy από τους Lakers στο νο 1 το 1982). Και φυσικά οι Bulls του πανούργου GM, Jerry Krause, που στο πρόσωπο του Air, είχε δει τον ηγέτη της ομάδας του και δε λάθεψε…
Ήταν αυτά τα χρόνια, λοιπόν, που κάτι φάνηκε να αλλάζει. Πλέον οι ανερχόμενες δυνάμεις δε θα στηρίζονταν στα center ως βασικό άξονα ανάπτυξης τους, αλλά θα έδιναν την μπαγκέτα στους περιφερειακούς, SGs με έφεση στο σκοράρισμα, PGs με οργανωτικές και εκτελεστικές ικανότητες, αλλά και all around forwards! Μαζί βέβαια με αυτή τη μετάβαση, ήρθε και η σοκαριστική αλλαγή στον τρόπο παιχνιδιού των περισσότερων ομάδων, οι οποίες στην προσπάθεια να σταματήσουν τους Bulls και τον MJ, άρχιζαν να έχουν ως σημείο αναφοράς την άμυνα τους.
Σετ παιχνίδι, αργές επιθέσεις και χαμηλά σκορ, με σειρές τελικών και ημιτελικών να κρίνονται στους 80 και 90 πόντους, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις, ομάδες έμεναν κάτω από το φράγμα και των 80 πόντων, σε αγώνες 48’! Οι Pistons θα ήταν οι πρώτοι, οι οποίοι θα έχτιζαν μια τετράδα ψηλών που θα απαρτιζόταν καθαρά από παίκτες ρολίστες (Rodman, Salley, Mahorn και Laimbeer), με έφεση στην άμυνα και οι οποίοι είχαν σκοπό να κάνουν ευκολότερη τη ζωή επιθετικά για τους stars της ομάδας, το περιφερειακό δίδυμο Thomas – Dumars.
Αλλά και στο μοντέλο των Chicago Bulls, που θα καταδυνάστευε το NBA τα επόμενα χρόνια, δεν υπήρχε θέση για center πρωταγωνιστή, παρά μόνο για bangers και φιλότιμους ψηλούς, χωρίς επιθετικές απαιτήσεις (Corzine, Cartwright, Perdue κτλ.).
Από τις αρχές της δεκαετίας 90, οι ομάδες με τους τελευταίους top centers της προηγούμενης περιόδου (Lakers με Jabbar και Celtics με Parrish), σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, καθώς ο βασικός τους κορμός σταδιακά μεγάλωνε, θα ακολουθούσαν φθίνουσα πορεία και θα έπρεπε να περιμένουν για να φθάσουν ξανά στην κορυφή.
Εκτός των Bulls που προαναφέραμε, οι άλλες μεγάλες ομάδες της Δύσης κυρίως, όπως Suns, Warriors, Jazz, Blazers είχαν πρωταγωνιστές παίκτες όπως ο Barkley, ο Mullin με το Hardaway, ο Stockton με το Malone και ο Drexler. Αν θέλετε να μάθετε ποιους είχαν για βασικούς center, σας παραθέτω κατά σειρά τα ονόματα των Mark West, Alton Lister, Mark Eaton και Kevin Duckworth. Παίκτες ρολίστες, με δυνατά σημεία είτε το ριμπάουντ, είτε την καλή άμυνα, είτε το ύψος και, οι οποίοι με εξαίρεση τον τελευταίο, κανείς τους δεν είχε διψήφιο μ.ο. πόντων καριέρας.
Την ίδια εποχή ωστόσο θα ξεπρόβαλλε το «άστρο» του Shaquille O’Neal κυρίως αλλά και των Mourning, Mutombo που θα έφερνε ξανά στο προσκήνιο την προσωποκεντρική τάση για centers! Η επόμενη διετία θα χαρακτηριζόταν από τις μάχες των ψηλών, οι οποίες και θα έκριναν το πρωτάθλημα, Olajuwon vs Ewing και Olajuwon vs O’Neal… Ξέρετε κάτι όμως; Αυτή η διετία επιβεβαίωσε πλήρως τον κανόνα και φάνηκε ξεκάθαρα ότι τα πράγματα είχαν αλλάξει. Οι λόγοι; Αφενός γιατί συνέπεσε με την περίοδο κατά την οποία ο Jordan είχε προσωρινά αποσυρθεί και αφετέρου γιατί ακόμα και αυτός ο Shaq, που δεν είχε αντίπαλο στα κυβικά του, θα έπρεπε να περιμένει τη μετακίνηση του στους Lakers παρέα με τον Kobe, για να πανηγυρίσει τον τίτλο του πρωταθλητή!
Με την πάροδο των ετών η μόδα των center - πρωταγωνιστών θα έφθινε, με τους San Antonio Spurs, να είναι από τις τελευταίες επιτυχημένες ομάδες, οι οποίες θα βασίζονταν σε αυτό το μοντέλο. Οι υπόλοιποι πρωταθλητές, είτε θα είχαν δίδυμο ψηλών, όπου θα συνδυαζόταν ο δυναμισμός και η άμυνα στο 5 με all around και stretch παιχνίδι στο 4, με τους PF να έχουν τα ηνία στο σκοράρισμα (Pistons με το δίδυμο Ben και Rasheed Wallace, Heat με Joel Anthony και Chris Bosh και Celtics με Kendrick Perkins και Kevin Garnett).
Και παρόλο που αρκετές ομάδες, θα συνέχιζαν να επιλέγουν 5άρια στις υψηλές θέσεις του draft (κυρίως λόγω της ένδειας ποιοτικών centers), θα άρχιζαν πλέον να στρέφονται και σε περιφερειακούς σκόρερ με προσωπική φάση και καλό σουτ.
Την ίδια ώρα, η πλειοψηφία των centers από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και μετά θα χαρακτηριζόταν από αθλητικά προσόντα (Dwight Howard, Deandre Jordan και Hassan Whiteside πιο πρόσφατα), σηματοδοτώντας μια νέα εποχή… Ενδεικτικά σας παραθέτω όλα τα νούμερο 1 draft picks από το 2000 και μετά, για να φανεί ακόμα καλύτερα η νέα φιλοσοφία των front office των ομάδων, που πλέον έψαχναν να βρουν συγκεκριμένους τύπους παικτών: Kenyon Martin, Kwame Brown, Yao Ming, Lebron James, Dwight Howard, Andrew Bogut, Andrea Bargnani, Greg Oden (νο 2 ο Durant), Derrick Rose, Blake Griffin, John Wall, Kyrie Irving, Anthony Davis, Anthony Bennett, Andrew Wiggins, Karl-Anthony Towns, Ben Simmons, Markelle Fultz, Deandre Ayton και Zion Williamson.
Κοινός παρονομαστής (εξαιρώντας τα τελευταία χρόνια που εμφανίστηκαν τα mobile stretch 5άρια), είναι ότι όσες ομάδες επέλεξαν, ειδικά τη δεκαετία 2000 – 2009, ψηλούς «παλαιάς κοπής» (βλ. Brown, Bogut, Oden) δε δικαιώθηκαν, ενώ μόνο ο Yao Ming κατόρθωσε να κάνει καριέρα αντάξια των προσδοκιών… Αντίθετα, είδαμε να πληθαίνουν οι επιλογές point guards με την τετραετία 2008 – 12 να έχει τους Rose, Wall και Irving στο νούμερο 1!
Τα τελευταία χρόνια, το παιχνίδι έχει πάει σε άλλο επίπεδο. Οι centers ξέρουν πια τα βασικά του αθλήματος και έχουν αντίληψη του παιχνιδιού σαν περιφερειακοί, είτε είναι από την Ευρώπη (Jokic), είτε από την Αμερική (Towns)… Τα στερεότυπα τείνουν να εκλείψουν, ενώ τα σχεδόν εξωπραγματικά φυσικά προσόντα κάποιων αθλητών, όπως ο Antetokounmpo, ο Embiid κ.α., έχουν δώσει άλλη διάσταση στο παιχνίδι.
Όλα αυτά σε συνδυασμό, με τις αλλαγές στους κανονισμούς και την ξεκάθαρη στόχευση στην επίθεση και στο showtime, έχουν αυξήσει τις κατοχές, τα τρίποντα και το transition, με τη «σκοπιμότητα», ειδικά στη Regular Season, να πηγαίνει περίπατο… Σίγουρα, κάθε εποχή χαρακτηρίζεται από τις δικές της παραστάσεις, τα δικά της πρότυπα και τη διαφορετική θεώρηση του αθλήματος. Παράλληλα, η ραγδαία ανάπτυξη του παιχνιδιού στην Ευρώπη και η ανάδειξη παικτών, που πρωταγωνιστούν πλέον και στο NBA, έχει αλλάξει τα δεδομένα.
Όμως, θεωρώ, ότι το NBA, όπως στα τέλη των 70ς, έτσι και τώρα για μεγάλο διάστημα ήταν μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Φαινόταν να έχει χαθεί η ταυτότητα, η «μαγεία» και να μην υπάρχουν «σημεία αναφοράς». Μπορεί οι stars και οι super teams, να προσέφεραν άρτο και θεάματα, μεν, απουσίαζε ο χαρακτήρας ενός νέου μεγάλου ηγέτη, δε.
Μέχρι που έρχεται ένας (πρώην) ξερακιανός πιτσιρίκος, ο θρασύς «Εγγονός του Διαβόλου», μια … μετενσάρκωση του Drazen Petrovic, για να «βγάλει τη γλώσσα του» στα μούσκουλα και στη δύναμη των αντιπάλων του.
Μπορεί να λέγεται ότι το μπάσκετ είναι το άθλημα των ψηλών, ωστόσο είναι άλλος ένας «κοντός», εκείνος που φαίνεται ότι θα το αλλάξει ξανά! Ναι κυρίες και κύριοι, ο Luka Doncic, που είχαμε την τύχη να το θαυμάζουμε στην Euroleague, είναι η εξέλιξη του αθλήματος σε τεχνικό επίπεδο, ένας σολίστας, που μπορεί να σκοράρει με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο χωρίς να «κωλώνει» πουθενά.
Αυτός, που θα συνεχίσει από εκεί που φαίνεται να μην μπορεί πια ο Steph Curry, ένας άλλος επιδραστικός παίκτης αυτής της δεκαετίας και θα προσπαθήσει να οδηγήσει το πρωτάθλημα στη νέα δεκαετία.
Η νέα μάχη είναι ανάμεσα στον Doncic και τα άλλα «τέρατα της φύσης». Ένας Δαβίδ ανάμεσα στους Γολιάθ του NBA… Πλέον το debate γύρω από αυτόν, είναι αν θα μπορέσει να «χτίσει» μια νέα αυτοκρατορία, όπως έκανε στο παρελθόν (ναι θα το πω) ο MJ! Όσο ιερόσυλο και αν ακούγεται, η επίδραση του Doncic σε αυτή την ηλικία συγκρίνεται μόνο με παίκτες τέτοιου βεληνεκούς.
Και όσο τυχερός νιώθω, για όλα όσα έχω ζήσει τα τελευταία 34 χρόνια που παρακολουθώ NBA, δεν μπορώ να μη νιώθω άλλο τόσο ευλογημένος, που ο Θεός του μπάσκετ, βρήκε άλλον έναν τρόπο να μας «κεντρίσει το ενδιαφέρον» με αυτόν τον τύπο για τα επόμενα χρόνια.
Ας το απολαύσουμε όλοι μας, λοιπόν, γιατί το νέο κεφάλαιο στη σελίδα του NBA αναμένεται να «γραφτεί» και αυτό με … χρυσά γράμματα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου